زخم استعمار بر پیکر مردم سنگال
کشور سنگال از قرن 15 تا 19، مستعمره قدرتهای مختلف دنیا از جمله پرتغال، هلند، بریتانیا و فرانسه بوده است. جزیره گوری که در فهرست آثار یونسکو ثبت شده، در سواحل سنگال قرار دارد. این جزیره از قرن 15 تا 19، بزرگترین مرکز تجارت برده در سواحل آفریقا بود. حدود 20 میلیون آفریقایی بین اواسط دهه 1500 و اواسط دهه 1800 توسط اروپاییها به عنوان برده از این جزیره عبور داده شدند.
سنگال عملاً هنوز هم مستعمره فرانسه است، اما به روشی نوین و دموکراتیک. شرکت معروف Orange که یک شرکت فرانسوی است، مالک بخش بزرگی از Sonatel، ارائهدهنده اصلی تلفن در سنگال و چندین کشور آفریقایی دیگر است. شرکت خرده فروشی Auchan، متعلق به فرانسویهاست و به سوپرمارکت بینالمللی معروف است. این شرکت با از بین بردن مشاغل خرده فروشی محلی عملاً به دنبال انحصار در بازار سنگال است. فرانسویها همچنین بر بزرگترین بانکهای سنگال هم تسلط دارند. حتی بعد از 60 سال هنوز واحد پول سنگال فرانک فرانسه است. سنگال به واردات کالاهای فرانسوی متکی است. کشاورزان زیادی در سنگال محصولاتی میکارند تا به فرانسه بفروشند و در عوض بتوانند مواد غذایی بخرند. در واقع برای فروش میکارند نه برای مصرف.
خیابانهای اصلی شهرهای بزرگ در کشور سنگال به نام فرماندهان ارتش فرانسه نامگذاری شدهاند. برای مثال لوئیس فادربه، که امروز بزرگترین خیابان داکار به نام اوست، در مدت هشت ماه 20 هزار نفر را کشته است. نفوذ فرهنگی فرانسه بر سنگال تا حدی است که برخی از جریانهای سیاسی در سنگال هنوز هم میخواهند سنگال یک استان فرانسوی باشد. در تاریخچه این کشور، اما چهرههای وطنپرست زیادی نیز وجود دارد که علیه استعمار مبارزه کردهاند؛ مانند مابا دیاخوبا و شیخ احمدو بامبا.
کنترل فرهنگ سنگال توسط فرانسه
استعمار فرهنگی موفقترین استعمار فرانسه در سنگال است. کنترل فرهنگ توسط فرانسویها موارد زیادی دارد، مانند زبان فرانسه که سیستم مدرسه و تجارت در سنگال اکنون با این زبان کار میکند. اگر کودکی فرانسوی صحبت نکند، توانایی خود را برای رفتن به مدرسه از دست خواهد داد. اگر یک بزرگسال فرانسوی صحبت نکند، به احتمال زیاد در یک اداره کار نمیکند، بلکه برای مشاغل کوچک مانند نانواییها، خیاطیها و مغازههای نجاری استخدام میشود.
اولین رئیسجمهور سنگال، لئوپولد سدار سنگور، که در فرانسه تحصیل کرده بود، همسری فرانسوی داشت و چندین مقام فرانسوی را در دولت خود منصوب کرد. اعتراضات علیه استعمار فرانسه در سالهای اخیر در این کشور شدت گرفته است. جوانانی که سال 2021 در تظاهرات وسیعی شرکت کردند، رئیسجمهور سنگال را متهم کردند که دستنشانده رئیسجمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، است. آنها معتقدند که 80 درصد اقتصاد سنگال در دست خارجیهاست.
کشوری سرشار از منابع طبیعی
همه اینها در حالی است که زمین سنگال سرشار از منابع طبیعی خصوصاً مواد معدنی است. سنگال یکی از بزرگترین ذخایر فسفات در جهان را داراست. که پتانسیل معدنی آن 500 تا 1000 میلیون تن برآورد میشود. همچنین این کشور معادن متعدد سنگ آهن، سنگ مرمر و همچنین طلا را در اختیار دارد. با وجود این همه نعمت، نزدیک به نیمی از جمعیت سنگال در فقر زندگی میکنند. آموزش در این کشور پیشرفت خوبی نداشته و نزدیک به دو سوم از مردم این کشور بیسواد هستند. طبق آمار سال 2015 نرخ بیسوادی در بین مردم سنگال 62.7 درصد است.
فساد مالی در آفریقا
قاره آفریقا سالانه بیش از 50 میلیارد دلار به دلیل جریانهای مالی فساد غیرقانونی از دست میدهد. در مجموع، در طول 50 سال گذشته، این قاره بیش از 1 تریلیون دلار به دلیل فساد از دست داده است. این تقریباً به میزان کمکهای توسعهای است که آفریقا در همان دوره دریافت کرده است. در اغلب این فسادها، پای یک شرکت بینالمللی در میان است. مثلاً غول نفتی بریتیش پترولیوم، به یکی از بدنامترین تاجران جهان، 10 میلیارد دلار در ازای سهمی در میدانهای گاز طبیعی در سواحل سنگال رشوه داده است.
یکی از محرکهای اصلی سرمایهگذاری در سنگال قاچاق مواد مخدر است. یک اقتصاد غیرقانونی که سالانه نزدیک به 360 میلیون دلار درآمد دارد. قاچاقچیان مواد مخدر از عملیاتهای مختلفی برای پولشویی خود استفاده میکنند که املاک و ساخت و ساز به دیگر موارد ترجیح داده میشود. در سال 2013 تخمین زده شد که حدود 96٪ از 480 میلیون دلار سرمایهگذاری در بخش املاک و مستقلات، ناشی از منشأ مشکوک است.
سادیو مانه، ستاره فوتبال آفریقا
هر ابرقهرمانی داستانی دارد. این، داستان جوانی آرزومند و پسری بدون پدر است که در نقطهای دور افتاده از سنگال بزرگ میشود. او در شرایطی که به ظاهر غیرممکن به نظر میآید، به یکی از بهترین و مشهورترین بازیکنان جهان تبدیل میشود. زندگی در روستای بامبالی برای او سخت بود و کشاورزی تنها انتخاب شغلی برای سادیو مانه جوان بود. او بازی فوتبال را روی زمین خاکی با گریپ فروت و یا سنگ تمرین میکرد. چون توپ فوتبال بسیار کمیاب بود. سادیو مانه پس از گذراندن سختیهای بسیار، اکنون یکی از ستارههای دنیای فوتبال است. وی در سال 2019 به عنوان بهترین فوتبالیست آفریقا انتخاب شد.
اسلام در کشور سنگال
اسلام از قرن یازدهم در سنگال حضور دارد و دین غالب در سنگال است. حدود 97 درصد از جمعیت این کشور مسلمان هستند. شهر طوبی در سنگال به «مکه آفریقا» معروف است. سالانه بیش از یک میلیون زائر مسلمان از سراسر جهان از آن بازدید میکنند. این زیارتگاه، یادبود شیخ احمدو بامبا رهبر مبارزه با استعمار فرانسه است. وی در سال 1895 توسط مقامات استعماری فرانسه تبعید شد.