جوان‌ترین کشور جام‌جهانی
کرواسی با رسیدن به فینال جام‌جهانی 2018، جوان‌ترین کشور است که تا به حال به فینال این رقابت‌ها راه یافته است. آن‌ها همچنین کم جمعیت‌ترین کشوری هستند که از سال 1950 به فینال این رویداد جهانی راه یافته‌اند.1 ورزش همیشه در کرواسی شکلی بسیار سیاسی از بیان ملی بوده است و فوتبالیست‌ها اغلب به عنوان «قهرمان» یا «جنگجو» توصیف می‌شوند.
اولین رئیس‌جمهور این کشور، فرانجو توجمان، اعلام کرد که پیروزی‌های فوتبال هویت یک ملت را به اندازه جنگها شکل می‌دهند. او می‌گوید: «بعد از جنگ، ورزش اولین چیزی است که می‌توانید ملت‌ها را با آن متمایز کنید.» همچنین کروات‌ها هرگونه انتقاد از تیم ملی فوتبال را حمله به کل ملت می‌دانند.2 ورزش یکی از موارد مثبت باقی‌مانده در دوره جنگ‌های کرواسی بود. اولین نماد یادگاری پیروزی‌های ورزشی و اخلاقی، بازی‌های المپیک بارسلونا در سال 1992 بود. زمانی که تیم بسکتبال کرواسی، با شکست از تیم رویایی ایالات متحده در فینال به مدال نقره دست یافت. این یک لحظه بزرگ برای کشوری بود که درگیری‌های سیاسی را پشت سر گذاشته بود و برای استقلال خود می‌جنگید.
جنگ‌های بالکان در کرواسی
کرواسی پس از جنگ‌های بالکان در دهه 1990 استقلال خود را به دست آورد. در طول جنگ، بخش بزرگی از قلمرو امروزی جمهوری کرواسی توسط صرب‌های شورشی کرواسی و توسط ارتش مردمی یوگسلاوی به رهبری اسلوبودان میلوشویچ اشغال شد. شهرهای کرواسی برای ماه‌ها گلوله باران شدند و بسیاری از کروات‌ها مجبور شدند خانه‌های خود را ترک کنند و بقیه زندگی را به عنوان پناهنده سپری کنند. بیش از 12500 کروات در طول جنگ استقلال کرواسی جان باختند و حدود 1000 نفر مفقود شدند.
حزب فاشیست اوستاسا
اوستاسا، حزب فاشیستی بود که بین سال‌های 1941 تا 1945 بر دولت مستقل کرواسی همسو با نازی‌ها عمل می‌کرد. این حزب در طول جنگ جهانی دوم صدها هزار صرب، یهودی و رومی و همچنین ناراضیان سیاسی را در یوگسلاوی به قتل رساند. جهان از اوستاسا به عنوان یک سازمان تروریستی افراطی ملی‌گرا، خشن و نژادپرست یاد می‌کند. اوستاسا، نماد دوره‌ای تاریک در تاریخ کرواسی و اروپا است.3
درگیری بین صربستان و کرواسی
هر سال 17 نوامبر، کروات‌ها یکی از غم‌‌انگیزترین روزهای تاریخ خود را به یاد می‌آورند. این روز، تاریخ سقوط ووکوار، شهری زیبا و تأثیرگذار در مناطق شرقی کشور است که اوایل قرن نوزده توسط نیروهای صرب اشغال شد. درگیری بین دو کشور پس از انحلال یوگسلاوی منجر به جنگ علنی و بسیاری از جنایات علیه اهداف غیرنظامی شد. این یکی از بزرگ‌ترین کشتارهای سیستماتیک در قاره اروپا پس از خونریزی‌های جنگ جهانی دوم بود.4 مدافعان کرواسی در ووکوار بدون سلاح مناسب، 20 به 1 بیشتر بودند و بدون پشتیبانی توپخانه یا هوایی، 87 روز مقاومت کردند. صدها غیرنظامی در این عملیات بمباران کشته شدند.5
قبل از دهه 1990، کرواسی به عنوان بخشی از یوگسلاوی توسط حزب کمونیست اداره می‌شد. آن زمان اقتصاد کرواسی به عنوان آمیزه‌ای از اقتصاد سوسیالیستی برنامه‌ریزی شده و اقتصاد سوسیالیستی بازار سازماندهی شد. در این مدت، تولید به ویژه برای اقتصاد کرواسی قوی بود. متأسفانه، صنعت تولید کرواسی در دوران گذار از کارخانه‌های ملی و دولتی، به بازار آزاد و نظام سرمایه‌داری که کارخانه‌ها خصوصی‌سازی شدند، آسیب دید.6
نتایج تجزیه یوگسلاوی
یوگسلاوی قبل از تجزیه، هر آنچه را که نیاز داشت، از تلویزیون گرفته تا لوکوموتیو تولید می‌کرد. کارگران یک شغل مادام العمر داشتند و در خانه‌های متعلق به شرکت‌ها زندگی می‌کردند و امنیت شغلی داشتند. با تغییرات سیاسی در اوایل دهه 1990، این امنیت از بین رفت. شرکت‌های دولتی خصوصی‌سازی شدند، بازار کار آزاد شد و بسیاری از آن‌ها نتوانستند کار پیدا کنند.7
فرار مغزها در کرواسی
ورود کرواسی به اتحادیه اروپا در جولای 2013 انجام شد. کرواسی در حال حاضر دومین کشور با بالاترین نرخ مهاجرت در کل اتحادیه اروپا است. در حالی که جوانان کروات به سمت غرب می‌روند، کارفرمایان به دنبال کارگران خارجی و بازنشسته هستند تا با کمبود نیروی کار مقابله کنند. کمبود نیروی کار به یک مشکل حاد در کرواسی، جوان‌ترین کشور عضو اتحادیه اروپا تبدیل شده است. به اصطلاح «فرار مغزها» پس از الحاق این کشور به اتحادیه اروپا اتفاق افتاد. در سال 2013، زمانی که کارگران کرواسی دسترسی رایگان به مشاغل با درآمد بهتر در اروپای غربی پیدا کردند، فرار مغزها به یک مشکل آشکار تبدیل شد.
بر اساس ارقام سالنامه آماری 2018 جمهوری کرواسی، حدود 150 هزار نفر از سال 2013 این کشور را ترک کرده‌اند. در حالی که تنها 62000 نفر به این کشور برگشته‌اند.8
کشور اول صادرکننده فوتبالیست
نمونه آن در فوتبال است، کرواسی کشور شماره یک صادرکننده فوتبالیست در جهان است. طبق گزارش مرکز بین‌المللی مطالعات ورزشی، کرواسی از نظر بیشترین بازیکنانی که در خارج از کشور بازی می‌کنند، در رتبه هشتم جهان قرار دارد و از نظر سرانه رتبه اول را داراست. این مرکز در گزارش خود، کشورهای دارای بیشترین بازیکن خارج از کشور در 135 لیگ در سراسر جهان را معرفی کرد.
کرواسی تنها پنج زمین فوتبال دارد که استانداردهای بین‌المللی یوفا را برآورده می‌کند. بیشتر بازیکنان مستعد و جوان به دلیل شرایط بد مالی مجبور به ترک این تیم می‌شوند. باشگاه‌ها چاره‌ای جز فروش ستاره‌های خود ندارند. هیچ سرمایه‌گذاری در سطح پایه وجود ندارد و آن‌ها به شدت فاقد زیرساخت‌های لازم برای آموزش بازیکنان بومی هستند. هیچ سرمایه‌گذاری واقعی در فوتبال در سطح محلی وجود ندارد و در نتیجه بازیکنان راهی جز خروج از کشور در جستجوی فرصت‌های بهتر ندارند.9
صنعت گردشگری در کرواسی
گردشگری یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کرواسی است. در سال 2018، سهم کل گردشگری در تولید ناخالص داخلی کرواسی 19.6 درصد برآورد شد.14 سال‌ها پیش، دپارتمان گردشگری کرواسی یک کمپین بازاریابی بزرگ را رهبری کرد تا سعی کند گردشگرانی را که از دیرباز رویای آن‌ها را در سر می‌پرورانند و هنوز از بی‌ثباتی در منطقه می‌ترسیدند، جذب کند. این وزارتخانه وعده یک کشور کوچک را برای تعطیلات عالی داد. اما انگار کرواسی، کشوری کوچک برای غارتی بزرگ است.
وزیری که این شعار گردشگری را ابداع کرد، پس از استخدام همسرش که به نام دخترش برای کار در اداره خود درخواست داده بود، به دلیل افشای خویشاوندگرایی مجبور به کناره‌گیری از دولت شد. برای تراژیک کردن اوضاع، وزیر سعی کرد با این ادعا که نام دختر همسرش را نمی داند، اقدامات خود را توجیه کند.10
ریشه‌های فساد در کرواسی
این فقط یک مثال کوچک اما آشکار است. فساد دولت دست راستی سابق به رهبری ژنرال سابق فرانجو توجمان نشان می‌دهد، که تا به حال از بین نرفته است. رژیمی که غارت و قتل را پشت منافع ملی پنهان می‌کرد، جمعیت کرواسی را با بدهی خارجی چهار برابر بیشتر از قبل از روی کار آمدن و بلیط یک طرفه برای مهاجرت برای حدود 250000 جوان مواجه کرد.
ریشه‌های فساد در کرواسی عمیق است. اخیراً یکی از برجسته‌ترین چهره‌های فوتبال کرواسی، زدراوکو مامیچ به اتهام فساد مالی جدی در فوتبال محکوم شد. زدراوکو که قدرتمندترین چهره فوتبال کرواسی است، با مجموعه‌ای از اتهامات شامل کسب سود شخصی غیرقانونی از انتقال بازیکنان از دیناموزاگرب مجرم شناخته شد. مامیچ به شش سال و نیم زندان محکوم شد. برادرش زوران، سرمربی تیم فوتبال العین امارات متحده عربی، چهار سال و 11 ماه محکوم شد.
صحنه فوتبال کرواسی در رسوایی‌ها فرو رفته است. در طول مسابقات قهرمانی اروپا 2016، رئیس فدراسیون فوتبال کرواسی، داوور سوکر، به طرز بدی به مربی کرواسی دستور داد که کدام بازیکنان را تعویض کند و کدام تاکتیک‌ها را در اواسط بازی اعمال کند. دسیسه‌های جنایتکارانه اتحادیه فوتبال کرواسی همچنین بین هواداران عادی فوتبال ایجاد شکاف می‌کند. هواداران کرواسی زمانی که تیم ملی آن‌ها در یورو 2016 با جمهوری چک روبرو شد شروع به دعوا و کتک‌کاری با یکدیگر کردند.18
مشکل بدهی‌های این کشور که در تمام این سال‌ها بی‌سر و صدا متورم شده حال به اوج خود رسیده و وضعیت حادی پیدا کرده است. بانک‌های خارجی 87 درصد از بازار بانکی کرواسی را تشکیل می‌دهند و تمام پول از کشور خارج می‌شود. در حالی که سرمایه‌گذاری واقعی در کرواسی بسیار کم است.19
شرکت انرژی Enron
مردم در کرواسی عواقب رابطه با شرکت انرژی Enron را برای مدت طولانی احساس خواهند کرد. مانند هند، مصر، بولیوی و سایر کشورهایی که این شرکت، حقوق بشر را در آنجا نقض و محیط زیست را آلوده کرده است. قرار بود انرون به عنوان لابی‌گر دولت سابق برای اطمینان از دیدار توجمان با کلینتون رئيس جمهور آمریکا و ورود کرواسی به WTO باشد. بنابراین دولت قراردادی را امضا کرد که تضمین می‌کرد کرواسی برق را از نیروگاه انرون با بالاترین قیمت در اروپا خریداری خواهد کرد. سال 2000 پس از انتخاب قرارداد نامطلوب‌تری را با انرون امضا کردن. این قرارداد شامل توافقی برای پرداخت خسارت به شرکت به دلیل تاخیر در ساخت کارخانه آن‌ها بود. اکنون کرواسی موظف بود تا زمانی که هزینه‌های خسارت پرداخت شود، برق را از تنها تامین‌کننده، یعنی Enron، با قیمت 90 درصد بالاتر از حد معمول در بازار اروپا خریداری کند.13
واژه کراوات از کجا آمده است؟
با اینکه کراوات‌ها به شکل امروزی از دهه 1920 میلادی پا به عرصه ظهور گذاشتند، اما قدمت واقعی آن‌ها به قرن 17 میلادی و جنگ‌های سی سالۀ فرانسه باز می‌گردد. لویی هشتم، در یکی از این جنگها، تعدادی سرباز اهل کرواسی را به خدمت گرفته بود. سربازهای کروات برخلاف دیگر سربازها، تکه پارچه‌ای را به گردن می‌بستند که بخشی از یونیفرمشان به حساب می‌آمد. لویی هشتم از این تکه پارچه خوشش آمد و برای پاسداشت سربازهای کروات، نام آن را کراوات گذاشت.14
